Küçük Bedende Büyük Mücadele: Lösemi
Lösemi, halk arasında kan kanseri olarak bilinir ve çocukluk çağında en sık görülen kanser türüdür. Her yıl dünyada yaklaşık 400.000 yeni çocuk kanser vakasının %30’unu lösemi oluşturur. Türkiye’de ise yılda ortalama 1.200–1.500 çocuk lösemi tanısı almaktadır. Tedavi edilebilir bir hastalık olmasına rağmen, erken tanı ve doğru tedavi süreçleri hayati önem taşır.
Lösemi Nedir?
Lösemi, kemik iliğinde yer alan kan hücrelerinin anormal şekilde çoğalması sonucu oluşur.Bu anormal hücreler, sağlıklı kan hücrelerinin üretimini baskılar; vücudun enfeksiyonlarla savaşma, oksijen taşıma ve kanamayı durdurma kapasitesi azalır.
Lösemi, temelde akut ve kronik olmak üzere iki ana gruba ayrılır.Çocuklarda en sık görüleni, Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL)’dir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Löseminin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak çevresel ve kalıtsal faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir. Radyasyona veya bazı kimyasal maddelere maruz kalmak, bağışıklık sisteminde doğuştan gelen zayıflıklar, genetik mutasyonlar gibi.
Belirtiler
Lösemi genellikle yavaş başlayan, ama hızla ilerleyebilen bir hastalıktır.
Belirtiler, çoğu zaman gripal enfeksiyon veya anemi ile karıştırılabilir:
- Nedensiz ateş, halsizlik, iştahsızlık
- Ciltte morluklar, diş eti kanamaları
- Soluk görünüm ve hızlı yorulma
- Sürekli enfeksiyon geçirme
- Kemik veya eklem ağrıları
Bu belirtiler birkaç haftadan uzun sürüyorsa, çocuk hekimi tarafından detaylı değerlendirme yapılmalıdır.
Teşhis Nasıl Konur?
Tanı, kan tahlilleri ve kemik iliği aspirasyonu (biyopsisi) ile konur.
Mikroskop altında görülen blast hücreleri, löseminin tipini belirler.
Ayrıca genetik testler, hastalığın tedaviye vereceği yanıtı öngörmek açısından kritik rol oynar.
Tedavi Yöntemleri
Modern tıpta lösemi artık tedavi edilebilir bir hastalık haline gelmiştir.
Tedavi süreci genellikle uzun ve çok aşamalıdır:
- Kemoterapi: Temel tedavi yöntemidir.
- Radyoterapi: Bazı özel durumlarda kullanılır.
- Kemik iliği nakli: Yüksek riskli veya tekrarlayan vakalarda uygulanır.
Son yıllarda hedefe yönelik ilaçlar ve immünoterapi yöntemleri, başarı oranını önemli ölçüde artırmıştır.
Bugün çocukluk çağı lösemilerinde tedavi başarısı %85’e kadar ulaşmıştır.
Psikolojik ve Sosyal Destek
Lösemi yalnızca çocuğun değil, tüm ailenin yaşadığı bir süreçtir. Bu nedenle tedavi kadar psikolojik destek de önemlidir.
“Lösemi, zamanında teşhis ve doğru tedaviyle yenilebilen bir hastalıktır. Bir çocuğun gülümsemesi, en güçlü ilaçlardan biridir. Erken fark etmek, o gülümsemeyi geri kazandırmak demektir.”