Sağlık Köşesi

Psikiyatride TMS Uygulamaları

Bir miktar delilik karışımının bulunmadığı mükemmel bir ruh yoktur demiş Aristo.  

Herkesin yaşayabileceği ruhsal zorluklar yoğunlaştıklarında hastalık halini alabiliyor. Ruhsal hasalıklardan bahsedince de biz psikistaristler devreye giriyoruz.

Hastalık olup olmadığına, hasta ise hangisinin işe yarayacağına karar verilip tedavi kısımına geçiyoruz. En çok 2 yöntemi kullanıyoruz. İlaç tedavisi veya psikoterapi.  Bu konuda yapılan araştırmalar bize gösteriyor ki ikisinin birlikte kullanılması tedavi etkinliğini artırıyor.

Ancak ne yaparska yapalım bu yöntemlerin de etkisiz kaldığı durumlar ortaya çıkabiliyor. Bu  noktada üçüncü seçeneğimiz olan nöromodulatuar tedaviler ön plana çıkıyor. Çoğu yöntem halen araştırma safhasında olsa da 2. dünya savaşı zamanlarından beri EKT (elektrokonvulsiv terapi ) doğru endikasyon konduğunda oldukça fayda sağlıyor ancak bu tedavi yönteminin pek çok istenmeyen etkileri ve kısıtlılıkları mevcut.

Son zamanlarda nöromodulatuar tedavilerden Tms tedavisi oldukça önplana çıkmaya başladı. TMS nedir? Diye baktığımızda    Transkraniyal manyetik stimulasyon yani kisa adiyla TMS, manyetik uyarım üreten bir cihaz aracılığıyla beyin uyarımı yaparak uygulanan bir  tedavi şeklidir. Diyebiliriz.

Manyetik alanın insan vücudunda bazı etkilerinin olduğu çok eskiden beri bilinmekteydi. 1985 yılında Antony BARKER ve arkadaşları beyinde akımı odaklamak ve motor korteks fonksiyonunun modülasyonu için elektromanyetik indüksiyon prensiplerini kullanan tms cihazını geliştirdiler.

TMS nin çalışma prensibi 1831 yılında Faraday tarafından tanımlanmış olan elektrik enerjisinin manyetik alana yada manyetik alanın elektrik enerjisine çevrilmesine bağlanmaktadır. Özetle manyetik alan oluşturduğunuzda alan içindeki iletkenlerde yani sinirlerde biyoelektrik akımı oluşturabilirsiniz. Elektriksiz uyarımdır.Bir tel bobinden akım geçirildiğinde bobine dikey manyetik alan oluşur. Karşı tarafta iletken ortam varsa o bölgede bir akım indüklenir. İndüklenen akım bobindeki akıma paralel fakat ters yöndedir. TMU uygulanmasında, dışarıdan elektrik akımı verilmeden güçlü ama kısa bir manyetik alan oluşturularak beyin aktivitesi değiştirilmekte ve tedavi etkisi oluşmaktadır.

TMS uygulama şekline bakarsak  saçlı kafa derisinin üzerine elektro manyetik bir bobin (coil) yerleştirilir. Kapasitörler de tutulan enerji ile manyetik alan oluşturulur. Bu manyetik alan 100-200 mikro-saniyede artıp azalma özelliğindedir. Bölgesel uygulanır. Dünyayı saran manyetik alanın 40,000 katı yüksekliğindedir. MR görüntülemede uygulanan manyetik alanla aynı şiddettedir. MR’daki manyetik alan statiktir, TMS’da değişkendir.

TMS, duygu durum düzenlenmesi ile ilgili beyinin belli bölgelerinde, manyetik alan etkisi yaratarak, uyarmak suretiyle etkisini gösterir. Uygulama yapılan kişinin kafasının ön tarafına yaklaştırılan masa tenisi raketi büyüklüğünde sabitlenmiş bir uyaran, kafaya temas etmeden , bu bölgede bulunan beyin hücrelerini 2-3 cm derinliğindeki beyin alanında elektriksel aktivite artışı yaparak etkinlik sağlar.

HANGİ HASTALIKLARDA UYGULANABİLİR?

Depresyonda çeşitli  tedavilerinden yeterince fayda görememiş hastalarla yapılan 10 senelik araştırma çalışmaların ardından, 2008 Ekim ayından itibaren Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi tarafından özellikle kronikleşmiş depresyon tedavisi için onay almıştır.
TMS, özellikle yeterli süre ve dozda düzenlenmiş ilaç tedavilerinden yeterli sonucu alamamış veya ilaç yan etkilerine karşı aşırı duyarlılığı olan ya da ilaç kullanmayı istemeyen ruhsal hastalıkları olanlar için iyi bir seçenektir.

Bundan başka obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, şizofreni, bipolar bozukluk gibi çeşitli ruhsal hastalılarda tedavi etkinliğini gösteren yayınlar vardır. Ayrıca dikkat eksikliğinde, otizmde, yoğun intihar düşüncelerinde bazı deneysel çalışmalar yapılmaktadır.

BAŞKA HASTALIKLARDA DA UYGULANABİLİR Mİ?

TMS uygulamaları, en çok ruhsal hastalıklarda kullanılmakla beraber 2. sıklıkla bir takım nörolojik rahatsıklıklarda uygulanmaktadır.

Parkinson,  felç (stroke), migren gibi hastalılarda uygulamaları vardır.Bunlardan başka  Kulak burun boğaz  hastalıklarında  kulak çınlaması,vertigo  gibi rahatsızlıklarda etkisine dair kanıtlar giderek artmaktadır.TMS uygulamaları fibromyaljide oldukça yararlı olduğuna dair yayınlar vardır.

TMS TEDAVİSİNİN RİSKLERİ ve YAN ETKİLERİ VAR MIDIR ?

1985 yılından beri yapılan çalışmalarda hafif baş ağrısı dışında bir yan etkisine rastlanılmamıştır. Avrupa ve Kanada da resmen onaylanmış ve klinik uygulamaya girmiştir.

Tms tedavisinin hiç bir yan etkisi yoktur. Bu konuda özellikle dikkat çekmek istediğim nokta  hamile ve emzirme dönemindeki kadınlarımızın ilaç kullanmaları riskli olduğu için TMS tedavisi onlar için ciddi alternatif bir yol olmaktadır.
Seans sonrası hafif bir baş ağrısı olabilmektedir. ( hastaların onda birine görülür ) .Bu durum kasların uyarımından kaynaklanmaktadır, yaklaşık bir saat sonra geçmektedir.

SEANSIN SÜRESİ NE KADARDIR?
Hastanın bireysel ihtiyacına göre, hastalığının durumuna göre belirlenir. Ortalama 20-30 dakika süre ile seans planlanır. Hastalığına göre belirlenen sıklıkta ve günlerde, belirlenen frekans ve şiddette ritmik uygulama yapılır. En az 10 seans planlanır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

Menü Görüntüle